Commodore 64C, który spłonął żywcem

Opublikowano 25 listopada, 202126 lipca, 2022 przez V-12

Historia komputera i stan wizualny

Commodore 64 pierwotnie serwisowany przeze mnie w 2019 roku. Objawy identyczne, jak za pierwszym razem: czarny ekran, ale również i całkowity brak reakcji komputera na obecność kartridża Dead Test w gnieździe Expansion Port.

Naprawa

Pierwotne założenia wskazywały na szybką naprawę ze względu na fakt, iż jedna z dwóch kości RAM była już wcześniej wstawiona przeze mnie w podstawkę. Rzeczywistość okazała się jednak wyjątkowo brutalna. Po sprawdzeniu pierwszego układu RAM okazało się, iż jest on uszkodzony, a wymiana jego na sprawną kość nie ożywiła komputera. Po wylutowaniu drugiego układu pamięci sytuacja pozostawała bez zmian. Następnie stwierdziłem znaczne nagrzewanie się układu U4 BASIC/Kernal ROM (251913-01), który po wylutowaniu okazał się również uszkodzony. Zakres uszkodzeń wskazywał na problemy z zasilaniem komputera. Zasilacz dołączony przez klienta był jednak w pełni sprawny (prawidłowe wskazania miernika, test zasilacza na dwóch egzemplarzach Commodore 64). Okazało się, iż ów zasilacz posiada przerobioną wtyczkę, w której usunięto dwa piny. Po tym zabiegu wtyczka może być wsadzona o 45 stopni inaczej względem prawidłowego ułożenia. To było prawdopodobną przyczyną „spalenia” komputera przez jego właściciela (zdarza się najlepszym!).

Pod górkę, ale z ostatecznym sukcesem

Dalsze diagnozy uszkodzeń zostały utrudnione przez przypadkowe zwarcie, jakie nastąpiło po wylutowaniu procesora 8500 (rozgrzana cyna hot airem utworzyła prawie niewidoczne zwarcie między polami lutowniczymi). Zdiagnozowałem w tzw. międzyczasie uszkodzenie U5 Character ROM (901225-01) oraz układu dźwiękowego SID 8580. Po wymianie U5 komputer zaczął dawać pierwsze oznaki życia. Sprawdziłem poprawność działania większości pozostałych układów i odnalazłem przypadkowe, słabo widoczne gołym okiem zwarcie dwóch pól lutowniczych w obrębie procesora. Łącznie poprzez nieprawidłowo wciśniętą wtyczkę zasilacza do Commodore 64, uszkodzeniu uległo aż 5 układów scalonych: 2x 4464 RAM, 2x ROM i SID. Naprawa i diagnoza trwały dwa dni: od 24 do 25 listopada 2021 roku. Klient otrzymał ożywiony komputer bez sprawnego SID-a ze względu na brak dostępności do części zamiennych i ich wysokie ceny na rynku wtórnym. W celu uniknięcia powtórzenia sytuacji, wtyczka zasilacza została specjalnie oznaczona naklejką ze strzałką wskazującą na kierunek jej wsadzania w gniazdo zasilania.

Konkluzja

Dzięki wstawieniu większości układów w podstawki egzemplarz ten będzie idealnie nadawał się do diagnozy układów scalonych z innych Commodorków, jak i będzie można w nim dokonać zdecydowanie szybszej naprawy w przypadku ewentualnego ponownego uszkodzenia któregoś ze scalaków (oby nie!). Serwis Commodore 64 River’s Edge dokonał kolejnej pomyślnej akcji przywrócenia zabytkowego komputera do życia.